HISTORIA MARII MONTESSORI
Maria Montessori (1870-1952) – z pochodzenia Włoszka, wszechstronnie wykształcona.
Interesowała się naukami matematycznymi, przyrodniczym i antropologią. Jako pierwsza kobieta we Włoszech studiowała medycynę, była lekarzem psychiatrą, psychologiem, pedagogiem.
Maria Montessori posiadała niezwykłą umiejętność obserwowania dzieci, odkryła zaskakujące fenomeny ujawniające się w dzieciach wychowywanych w atmosferze wolności i swobody, w odpowiednio przygotowanym otoczeniu. W oparciu o obserwacje i doświadczenia zdobyte w ciągu swojej długoletniej pracy stworzyła nowatorską koncepcje rozwoju i wychowania dziecka. Efektem jej pracy był także stale wzbogacany zestaw pomocy, zwany materiałem rozwojowym.
KONCEPCJA MARII MONTESSORI
Opiera się na założeniu, iż każdy człowiek w momencie narodzin otrzymuje trzy „dary”:
- Sposób poznawania świata – występujący u dziecka w okresie od urodzenia do 3 roku życia, w którym dziecko zapamiętuje wszystko, co się wokół niego dzieje. Nigdy więcej w życiu człowiek nie może uczyć się tak łatwo, owocnie i bez strat jak w tym czasie.
- Ze stanu nieświadomości dziecko buduje już świadomie swoją osobowość. Zaczyna świadomie rozpoznawać, nazywać, klasyfikować, porównywać i tworzyć pojęcia. Jest gotowe do najpełniejszego rozwoju np. mowy. Ta gotowość to tzw. wrażliwe fazy. Wrażliwa faza u każdego dziecka pojawia się w zupełnie innym czasie i w odpowiedzi na innego rodzaju bodźce, zatem każde dziecko powinno uczyć się indywidualnie, pod mądrym kierownictwem nauczyciela.
- Wrodzone zdolności do samorozwoju poprzez aktywność.
Aby w pełni zrozumieć koncepcję Marii Montessori, nie można zapomnieć o:
- grupie różnowiekowej – w zajęciach wspólnie uczestniczą dzieci w różnym wieku. Pomaga to w kształtowaniu postaw społecznych, dzieci uczą się wzajemnej pomocy i współpracy. Wymieszana wiekowo grupa przypomina naturalną grupę, np. rodzinę, każdy jest potrzebny, bez względu na wiek i zainteresowania. Dzieci starsze pomagając młodszym, w pewien sposób przejmują postawy rodzicielskie. Dzieci mogą przebywać ze starszym bratem lub młodszą siostrą, czują się bezpiecznie, są otoczone miłością.
- wolnym wyborze – który nie ma nic wspólnego ze swawolą, łączy się nierozerwalnie z porządkiem i ograniczeniami. Dzieci chcą tego co robią, mają prawo do samodzielnego wyboru przedmiotu pracy, miejsca i czasu jej wykonywania. Rozwijają przy tym umiejętność podejmowania decyzji, planowania i organizacji pracy oraz respektowania wolności innych dzieci i nauczyciela.
- dobrze przygotowanym otoczeniu – zarówno odpowiedniej aranżacji pomieszczeń, w których dziecko przebywa, jak i osobie nauczyciela; Nauczyciel działa zgodnie z maksymą „Pozwól mi zrobić to samemu”.
Istotą wychowania jest bowiem doprowadzenie dziecka do samodzielności, niezależności od dorosłych, odpowiedzialności za siebie i świat. W dobie proponowanych „pomysłów na nudę” (telewizja, gry komputerowe) nasyconych silnymi bodźcami, atrakcyjna dla dziecka zaczyna być prostota przygotowanego otoczenia, w jakim ono się znajduje. Drewniane, lekkie meble, ograniczona ilość pomocy, pomoce wykonane z drewna, dywaniki zakreślające własną przestrzeń okazują się być odpowiedzią na ukryte pragnienia dziecka.
Maria Montessori zwracała uwagę na wartość ciszy uważając ją za ważny element naszego życia. W czasach pełnych dynamiki coraz trudniej jest mówić o ciszy, obecnie kojarzy się ona raczej z nudą. Przeżywania ciszy należy się jednak uczyć po to, aby odkrywać ją w sposób świadomy. Mały człowiek wbrew pozorom pragnie ciszy i czerpie z niej pożytek. Pozwala mu ona uporządkować się i wzmacnia go. Dzięki tym ćwiczeniom dzieci stają się odprężone i spokojne.